„Rodzina, tu powstaje człowiek”.
Virginia Satir
Terapia rodzinna skierowana jest do całej rodziny. Podstawowe założenie tej metody opiera się na uznaniu, że rodzina tworzy system, w którym wszyscy członkowie pozostają we wzajemnych relacjach i nieustannie na siebie oddziałują. Problemy jednej osoby wpływają na resztę domowników, ale również system rodzinny wpływa na powstanie czy utrzymywanie się trudności. Dlatego też do procesu zdrowienia ważne jest zaangażowanie wszystkich osób, które dzięki temu stają się swego rodzaju sojusznikami w trosce o dobre relacje.
Najczęściej impulsem do poszukiwania pomocy u terapeuty rodzinnego są kłopoty z dzieckiem, np. trudności wychowawcze, czasem zgłaszane przez szkołę bądź innych opiekunów. Rodzice zauważają niepokojące zachowania dziecka, które różnią się od dotychczasowego funkcjonowania, np. pojawienie się moczenia nocnego, kłopoty z odżywianiem, wycofanie z kontaktów z rówieśnikami, pogorszenie wyników w szkole, apatia, smutek, wybuchy agresji, ucieczki z domu. Pojawiają się napięcia i konflikty między rodzicami a dzieckiem, narasta niezrozumienie i trudności komunikacyjne. Rodzice martwią się, że ich kontakt z dzieckiem słabnie, bądź jest niezadawalający.
Objawy, z którymi rodzina przychodzi do gabinetu (tj. trudne zachowania dziecka, czy napięcia rodzinne, z którymi trudno żyć) stają się sygnałem do zmian w rodzinie, niezbędnych do dalszego rozwoju, bądź świadczą o zablokowaniu możliwości rodziny w samodzielnym poradzeniu sobie z trudnościami.
Podstawowym celem terapii jest ustąpienie niepokojących zachowań czy trudności , z którymi rodzina przychodzi do gabinetu. Często rezultatem jest poprawa komunikacji wewnątrz rodzinny. Domownicy uczą się mówić i słuchać. Stają się wrażliwsi na siebie nawzajem, uważniejsi na swoje potrzeby i przeżycia własne i innych osób. Skutkiem terapii jest zwiększenie komfortu i poczucia bezpieczeństwa poprzez szacunek do własnych granic oraz granic innych osób. Lepsze zrozumienie siebie (własnych potrzeb, przeżyć, co nam odpowiada w relacjach z innymi, a co przeszkadza) pomaga też rozumieć i uznać przestrzeń psychiczną innej osoby. Rodzice poprzez terapię nabywają większych kompetencji rodzicielskich.
Sesje rodzinne trwają ok. 1,5 godziny, odbywają się z częstotliwością co 2-3 tygodnie. W spotkaniach uczestniczy cała rodzina, choć możliwe są sesje tylko z rodzicami, albo tylko z dziećmi, w zależności od potrzeb procesu terapeutycznego.